Hierdie is ’n storie van lig wat in die donker skyn. Dit is die verhaal van Christus wat verskillende lede van sy liggaam van verskillende kante van die aarde af byeen bring om hoop te bring in die lewe van die kwesbaarstes.
Een deel van die verhaal begin teen 2008 by Pennies, ’n kleuterskool van die Pretoriase middestadsbediening PEN. Rieneke Schutte, destyds hoof van Pennies, vertel dat hulle tóé begin bewus word het van onopgeleide vroue wat bedags na kleuters omsien terwyl hulle ouers gaan werk.
LEES OOK: Gebed van ’n woedende man
Vroue soos Belinah Mabungu wat by Pennies gaan aanklop het vir hulp en leiding. Sy vertel dat sy nie geweet het wat om met die kinders te doen nie.
Dit is hierdie kinders wat die kwesbares van die verhaal is: kleuters uit ’n arm omgewing wat dikwels min stimulasie kry, wat nie leer tel nie, wat nie vorms of kleure ken nie, wat nie opdragte kan uitvoer nie, wat soveel ander basiese vaardighede nie bemeester nie.
Dit is ’n hartseer verhaal wat herhaaldelik in arm gemeenskappe afspeel: Kleuters wie se ontwikkeling so ver agter raak dat hulle glad nie skoolgereed is teen die tyd wanneer hulle moet skool toe gaan nie. Hulle word kinders, soos iemand dit eens gestel het, “oor wie die skoolstelsel met brutaliteit spoel”, want hulle het nie die vermoë om in te neem wat die skoolstelsel hulle bied nie. Uiteindelik het hulle as volwassenes min vaardighede vir die arbeidsmark. Daarom bly hulle vasgevang in armoede.
Maar by PEN is die nood van Belinah Mabungu, ander vroue soos sy, en die kinders in hulle sorg raakgesien.
’n “Pre-school forum” is in die lewe geroep waar die Belinahs gehelp en ondersteun is, waar hulle geleer word hoe om met die kinders te werk, waar daar weekliks op temas besluit word wat met die kleuters behandel kan word en waar lesplanne vir die volgende week uitgewerk word.
Een manier waarop PEN die vroue – hulle word nou “care-givers” genoem – ondersteun, is deur ’n speelgoedbiblioteek waar hulle goeie tweedehandse speelgoed kan leen as hulpmiddels vir die volgende week se lesse.
Die plekke waar kleuters bloot opgepas is, is geleidelik omskep in klein kleuterskole waar die kleintjies tot so ’n mate skoolgereed gemaak word, dat laerskole in die omgewing hulle graag inneem.
Dit is nie net die kleuters wat groei nie. Die vroue wat vroeër bloot opgepas het, leer vaardighede aan wat hulle laat voel dat hulle regtig vir die kinders iets beteken, wat hulle eie selfwaarde verhoog.
Belinah se verhaal is een van die merkwaardiges. Rieneke, wat nou PEN se spanleier vir die bediening aan jong kinders is, vertel Belinah het elke leergeleentheid wat sy gekry het, aangegryp. Nou is Belinah die bestuurder van PEN se kleuterskoolforum in Sunnyside.
Die hele projek bestaan nou uit vyf kleuterskoolforums: Sunnyside, Winterveld, Nelmapius, Johannesburg en Kagiso by Krugersdorp. Hulle bedien sowat 60 ontluikende kleuterskole wat voor die pandemie meer as 3 000 kleuters gehad het.
Die ander deel van die verhaal begin by eerwaarde Nancy Schongalla-Bowman, toe nog die direkteur van studenteberading by die Princeton Teologiese Seminarium in die VSA. Nancy is ook ’n vriendin van prof Malan Nel en sy vrou Marlèse, wat Princeton gereeld op studietoere besoek het.
Met die Nels se advies het Nancy Suid-Afrika besoek. Sonder hulle medewete het sy in Kaapstad ’n townshiptoer gedoen. In Langa is sy aangegryp deur ’n goeie kleuterskool wat in ’n see van armoede ’n groot verskil maak.
LEES OOK: Video: Waarom glo ons?
Toe hulle later gesels, sê Nancy vir Marlèse sy wil graag vir dié kleuterskool speelgoed stuur, maar sy weet nie wat nie. Waarop Marlèse vir haar sê sy het jare lank ’n winkel gehad wat opvoedkundige speelgoed verkoop het. Sy ken die veld. Sy kan help.
Met Marlèse se hulp het Nancy toe vir die kleuterskool in Langa ’n besending opvoedkundige speelgoed gestuur. Maar Nancy wou meer doen. Daarom het sy ’n organisasie in die VSA gestig met die naam Adopt a South African Pre-School (Asap). Die gedagte was dat Asap ’n kanaal sou wees waardeur donateurs Suid-Afrikaanse kleuterskole in arm gemeenskappe kan ondersteun.
Marlèse het die droom gedeel, maar vir Nancy gesê die projek kan net regtig werk as daar opleiding by is. As die kleuterskole nie weet hoe om die speelgoed te gebruik nie, help dit nie.
En dit is waar PEN se kleuterskoolforums inkom. Die NG gemeente Stellastraat in Pretoria, waar Marlèse lidmaat is, het jare lange bande met PEN en hulle sou die kanaal kon wees waardeur Asap hulle donasies kon kanaliseer.
Die eerste daarvan het in 2020, te midde van die Covid-19-pandemie, ’n werklikheid geword. Asap het ’n groot donasie gemaak en dit deur Stellastraat gekanaliseer.
Met die kleuterskole se leerplan, die ouderdomme van 2 tot 6 jaar oud, die vaardighede wat kleuters moet aanleer en die verskillende vaardigheidsvlakke van die care-givers in gedagte, het Marlèse besluit watter speelgoed aangekoop moet word.
Uiteindelik is 25 kratte met speelgoed gepak en by PEN afgelewer. Marlèse het vir Busisiwe Matamela, een van die vroue wat die care-givers oplei, geleer hoe om dit te gebruik. “Ek is sprakeloos,” het Belinah gesê. “Ek is oorweldig,” het Rieneke opgemerk. Busisiwe het saggies opgemerk: “God is goed.”
Intussen is daar begin om die speelgoed te gebruik. Rieneke sê nou kan elke kind in ’n klas ’n speelding hanteer. Daar is genoeg. Dít maak ’n groot verskil.
Sy vertel van ’n klassie waar die kleuters met plastiekbakkies gespeel het wat in mekaar pas, maar waarmee ’n mens ook ’n toring kan bou. Een dogtertjie het ’n paar weke tevore in die kleuterskool gekom, maar niks gepraat nie. Hulle het gewonder of sy kan praat.
Sy het gesukkel met die bakkies, maar toe sy uiteindelik tog haar toring bou, roep sy skielik uit: “Teacher, I can!” Sedertdien praat sy land en sand. Dit was ’n deurbraak wat gehelp het om daardie dogtertjie se toekoms te ontsluit. Dit is sulke “I can”-oomblikke wat hulle wil skep, sê Busisiwe.
Danksy die volgende Asap-donasie is daar eersdaags nog veertien kratte met speelgoed op pad na PEN toe. Want God is goed.
- Neels Jackson is ’n voormalige redakteur van Kerkbode.
Nuusbrief: Bly op hoogte
Teken in op Kerkbode se weeklikse nuusbrief vir vars nuus, briewe, vakatures, rubrieke, podsendings en nog meer.