Die kerk moet nou help om gemoedere te kalmeer

20 Maart as die dag van die groot “National Shutdown” het rassespanning opnuut in Suid-Afrika tot op die spreekwoordelike mespunt gedryf. Sosiale media-boodskappe wat heen en weer vlieg, dreigemente wat oor en weer gemaak word, opruiende uitsprake van politieke leiers wat hulleself selfs met Jesus vergelyk en militêre voertuie met soldate in die strate dra by om die spanning verder te verhoog.

Roer slaggate in die paaie, infrastruktuur wat uitmekaar val en voortslepende beurtkrag by hierdie mengsel by en dit word ’n toksiese brousel wat enige tyd kan ontplof.

Teen hierdie agtergrond is die groot vraag: Watter rol kan die kerk hier en nou speel? Die geskiedenis van die NG Kerk vertel die verhaal van ’n kerk wat in soortgelyke omstandighede nog altyd gehelp het om geweld te voorkom. Tydens die toespraak van Nelson Mandela voor die Algemene Sinode van 1994 het hy die leierskap en die predikante van die NG Kerk spesifiek bedank vir die groot rol wat hulle gespeel het om toe te sien dat die verkiesing van 1994 in vrede kon plaasvind. Min mense weet immers regtig hoe hoog die spanning ’n week voor die verkiesing was. Wyle genl Constand Viljoen, leier van die Vryheidsfront, was op die punt om die verkiesing met 50 000 man wat landswyd ontplooi sou word, te ontwrig. Hy het die gebeure in sy eie woorde soos volg beskryf: “Ek het besluit om die honde los te laat.” Princeton Lyman, Amerikaanse ambassadeur, het Viljoen egter oorreed om nog te wag voordat hy die bevel gee. Tydens intense onderhandeling met leiers van die ANC op Saterdag 23 April is daar aan Viljoen se eise voldoen en het hy besluit om nie met sy planne voort te gaan nie.

LEES OOK: #Nationalshutdown: ‘Bid vir ons land’ vra SARK

Wat was die rol van die kerk in die gebeure? Dit was kerkleiers en predikante wat lidmate aangemoedig het om vir vrede te bid. In die dae tot die aanloop van die verkiesing, is daar in elke gemeente van die NG Kerk daagliks gebedsgeleenthede gehou. Honderdduisende lidmate het in gemeentes saam gebid dat die verkiesing vreedsaam sou verloop – en toe gebeur dit! ’n Vreedsame demokratiese verkiesing in ’n land wat op die rand van die geweldsafgrond was. Jare later merk ’n buitelandse kollega op toe hy hoor waar ek vandaan kom: “Oh, you are from the country in Africa where the miracle happened.”

Nou is ons weer daar. Miskien is dit nou tyd dat daar in elke gemeente weer gebid moet word vir ’n wonderwerk! Miskien is dit die heel beste manier waarop die kerk kan help om kalmte in hierdie wonderlike land te bring.

Prof Johan van der Merwe doseer Kerkgeskiedenis en Kerkreg aan die Universiteit van Pretoria en is ’n voormalige aktuarius van die Algemene Sinode.