Hierdie is 'n lesersbrief.
Die opinies van briefskrywers weerspieël nie noodwendig die standpunte of oortuigings van die Kerkbode-redaksie of die NG Kerk nie.
Ds Theo Danzfuss skryf: Sien prof J van der Merwe se puik brief: “Artikel 37: Verleentheid of geleentheid?”.
Met sy konklusie: “Miskien is die Algemene Sinode in sy huidige vorm se rakleeftyd verby”, en “Dit het dalk tyd geword dat al tien streeksinodes gelyktydig uit algemene sinodale verband tree …”, stem ons hartlik saam! Halleluja! Maar tog enkele opmerkings:
- Artikel 37? Hy sê: “Dit is mos die artikel wat lui dat samestellende sinodes … uit algemene sinodale verband kan tree.” Hier maak hy ’n fout. Artikel 36 praat wel van “samestellende kerke of sinodes” maar Artikel 37 noem slegs dat “samestellende kerke” uit AS-verband kan tree. Sedert 1962 is die formulering nog nooit gewysig nie. Dit het aanvanklik slegs gegeld vir die vyf kerke wat in 1962 die AS saamgestel het.
Die vraag is: Geld dit ook vir sinodes wat uit die vyf kerke ontstaan en dus later bygekom het? Hulle was nooit in daardie sin “samestellende kerke” nie.
In 2015 is hierdie voetnota bygevoeg: “Die ATR interpreteer Artikel 37 soos volg: … die samestellende kerke waarna Artikel 37 verwys, is tans die 10 sinodes waaruit die Algemene Sinode saamgestel is.”
Kerkregtelik beteken die voetnota egter baie min, want:
* Die ATR is nie die finale vertolker van die Kerkorde nie (Regl. 8 (3.1.1)).
* Die ATR se opinie is nog nie die AS se besluit nie.
* Kerkorde-artikels word gewysig met tweederdemeerderheid stem van die AS (Art 44.3) terwyl hierdie voetnota deur ’n gewone ATR-vergadering gewysig kan word.
* Tensy Art 37 herformuleer word, kan ’n hof hierdie interpretasie foutief verklaar.
Ons kan dus nog nie ongekwalifiseerd sê Art 37 praat van die huidige 10 samestellende sinodes nie.
Die AS sal art 37 so gou moontlik moet herformuleer.
- Net een NG Kerk? Die siening dat daar na die Loedolff-saak “net een NG Kerk” was, is ook debateerbaar. Die afsonderlike sinodes het “elkeen sy eie weg gegaan” en afsonderlike kerke geword wat mekaar se lidmaatskap erken maar totaal aparte selfstandige kerke was. As die “een NG Kerk” slegs weens die Kaapse hofuitspraak geskei was, waarom was Vrystaat, Natal en Transvaal dan nie een sinode nie?
Artikel 37 was vir die vyf NG kerke van 1962 ’n waarborg dat hulle verband met die AS nie noodwendig permanent is nie. Juis daarom is Art 37 vir ons ook ’n geleentheid (herstrukturering van kerkverband) en nie ’n verleentheid (kerkskeuring) nie.
- Uitvoerbaarheid: Een “Algemene gemeentevergadering” klink mooi, maar die praktyk is problematies weens getalle.
- Motivering: Ons stem saam dat die AS moet ontbind, maar ons motivering verskil. Volgens prof Johan sal dit “die onderlinge eenheid versterk”. Volgens dr Quintus Heine wat ’n soortgelyke oplossing voorstel, sal dit help “sodat die struktuur groter diversiteit kan toelaat.” Ons pleit egter dat die AS ontbind, nie ter wille van onderlinge eenheid of meer diversiteit nie, maar ter wille van skeiding tussen waarheid en leuen. Want, hoe kan ons saamloop as ons in verskillende rigtings loop?