Neels Jackson

Gemeente sê: ‘Ons doen niks glamorous nie’

Artikels, Lekkerlees

Die NG gemeente Wilgespruit wil volg waar Jesus lei – en ’n mens sien dit in die verskeie maniere waarop hulle uitreik na mense in nood. Neels Jackson berig.

Dis ’n koue wintersoggend aan die Wes-Rand. Kouefront op kouefront het die vorige dae oor die Kaap gespoel en hier word die rimpelings daarvan gevoel in ’n ysige wind wat waai.

Op ’n straathoek sit sowat 40 mans en probeer ’n bietjie warmte uit die winterson te oes. Hulle is van vroeg af daar in die hoop dat iemand wat ’n dagloner soek, hulle sal kom haal. Maar teen 10:00 het daardie hoop beskaam.

Dis dan dat ’n groepie mense van die NG gemeente Wilgespruit daar kom stilhou. Die mans ken hulle al. Hulle draf nader en kom staan in twee netjiese rye.

Pastoor Peter Hlokwa bring ’n boodskap en bid vir die werklose mans terwyl hulle tou staan om
kos te kry. Foto: Neels Jackson

Eers bring pastoor Peter Hlokwa ’n kort geestelike boodskappie. Hy het ’n lang verbintenis met Wilgepruit sedert hy jare gelede as lid van ’n diensjaarspan by die gemeente betrokke geraak het. Intussen het hy ’n onafhanklike gemeente in ’n township begin, maar die vennootskap met Wilgespruit bly sterk.

Dan word daar kos uitgedeel. Elkeen kry vier snye brood wat deur lidmate van Wilgespruit gesmeer is en kerk toe gebring is. Soms is daar ’n winkel wat pasteitjies of ander kos gee, en dan is die maaltyd groter.

Dit gebeur elke Woensdag op twee straathoeke in Roodepoort.

Simon Mate is een van die mans wat kom kos kry. Hy is 43 jaar oud, kom oorspronklik van Mahikeng, en hy soek werk. Hy het, anders as party van die ander, darem blyplek. Oor Wilgespruit se mense, sê hy. “They help us.” Later voeg hy by: “They pray for us.” Hy vertel dat daar party van die mans is wat dae lank sonder kos gaan. Hy dink God het hierdie mense gestuur om hulle te help.

Gift Mkhata kom van Malawi af. Nadat hy sy kos gekry het, kom vra hy of hulle hom nie kan help met ’n Chichewa-Bybel nie. So twee keer per jaar bring Wilgespruit se mense wel Bybels, maar vanoggend is daar nie. Hulle hoor egter die versoek en help solank met ander geestelike leesstof wat hulle by hulle byderhand het.

En dis nie net die honger mans vir wie die uitreik betenisvol is nie. Vir Anne Dugmore van Wilgespruit is dit ook sinvol. “’n Mens voel jy dra die liefde van Jesus daar uit,” sê sy. “Dis waaroor dit gaan.”

Ds Hennie West vertel dat hierdie uitreik maar een van baie voorbeelde is van die kern van die gemeente se bestaan. Nog lank voordat “missionaal” ’n gonswoord in die kerk geword het, het hulle dit begin leef.

Om Jesus te leef
Dis waaroor Jesus se boodskap oor die eindoordeel in Matteus 25 gaan. Elke keer dat hulle brood gegee het vir een van die geringstes, sê Jesus, het hulle dit aan Hom gedoen. En die gemeente snap dit. “Hier by ons gaan dit doodgewoon daaroor om Jesus te leef in ons gemeenskap,” sê Hennie. As hulle afkondig dat daar ’n gesin in nood is en dat hulle ’n bed nodig het, dan is dit dalk twee dae, dan bring iemand ’n bed.

Die gemeente leef hierdie roeping om mense in nood te help, op vele fronte uit. Daar is byvoorbeeld die Makietiefees, die gemeente se jaarlikse kermis of basaar. By dié geleentheid word kinders en personeel van vyf kinderhuise in die omgewing genooi. Daar word vir elkeen ’n koevert met kaartjies ter waarde van sowat R150 gegee en hulle kan dit bestee soos hulle wil. Daar is ’n winterwarmprojek vir die koue maande, en ’n kospakkie- en skryfbehoefteprojek aan die einde van die jaar. Hulle het ’n ondersteuningsfonds wat oorbruggingshulp gee vir lidmate wat hulle werk verloor het.

By ’n plaaslike skool gee hulle elke Dinsdag vir 105 kinders vier snye brood met ’n proteïen daarop. In hulle omgewing is daar ’n ouetehuis waar mense bly wat net ’n staatspensioen kry. Die plaaslike vereniging vir bejaardes wat kos voorsien het, het sy deure gesluit. Die omgewing se kerke het bymekaar gekom en elke gemeente het een dag per week gekry waarop hulle daar vir sowat 200 mense kos gee. Wilgespruit doen dit op Woensdae.

Alma Fourie (met die bril) en die dames wat haar help, kom saam om te bid voordat hulle die hek oopmaak dat mense kan inkom vir die klereverkoping. Foto: Neels Jackson

Daar is ander betrokkenheid by vier ouetehuise en hulp wat verleen word in ’n informele woonbuurt in die omgewing. Hennie verwys weer na Matteus 25. “Ons konsentreer op basiese dinge. Ons doen niks glamorous nie,” sê hy.

Maar daarvoor is daar geld nodig. Missionaliteit kos geld. En om dié rede het hulle Living Waters of Hope op die been gebring. Dis ’n hulporganisasie sonder winsoogmerk wat ’n belastingsertifikaat vir bydraes kan uitreik en wat vinnig op nood kan reageer.
Alf Levin, jare lange lidmaat, het ’n sleutelrol gespeel hierin, en saam met sy vrou, Hester, is hulle nou baie betrokke betrokke by die barmhartigheidswerk.

Uit Letland na Afrika
Alf is ’n interessante man. Sy grootouers was Jode wat uit Letland in Oos-Europa na Suid-Afrika gemigreer het. Sy pa het ’n jong Afrikaanse meisie ontmoet met wie hy wou trou. Hy het haar belowe die kinders kan in Afrikaanse skole en kerke grootword.
Hulle het op die delwerye by Bakerville anderkant Lichtenburg in ’n sinkhuis gebly, vertel Alf. Hy was die elfde van dertien kinders en hulle was baie arm. Maar juis dit het ’n groot vormende invloed op hom gehad.

“Hy sê altyd hy weet wat dit is om in ’n sinkhuis te bly en in ’n sinkbad te bad,” vertel Hester.
“Dit het my deernis gegee met mense wat arm is,” vul Alf aan.
Hy het by ’n kers en ’n lamp geleer vir sy matrieksamen. Daarna het hy gaan regte studeer. Daarvoor het hy beurs gekry, sy broers het gehelp en hy het self vakansies gewerk. Uiteindelik het ’n prokureur geword, dertien jaar gepraktiseer en toe baie suksesvol oorgeskakel na eiendomsontwikkeling.
Hy en sy vorige vrou was van 1985 af lidmate van Wilgespruit, maar nie baie betrokke nie, sê Alf. Sy het kanker gekry en is na nege maande dood. Dit het hom teruggebring aarde toe.

Sy dogter het hom een aand saamgenooi na die vergadering van die gemeente se barmhartigheidsbediening. Daar het hy eers besef wat alles in Wilgespruit gebeur. Hy het besef watter nood daar is en het toe self betrokke geraak.
Hester, met wie hy later geroud is, was vroeër in ’n Hervormde gemeente en daar betrokke by hulp aan bejaardes.
Oor haar man sê sy: “Alf glo wat hy het, is nie syne nie. Sy hart is oop.”
“En haar hart saam met my,” vul hy aan.
Hy verwys na die die brief van Jakobus en merk op: “As jy jou broer sien honger ly, help dit nie om te sê gaan kry kos en klere nie. Jy moet vir hom klere gee.”
En omdat dit geld kos, gebruik Alf sy besigheidsvernuf om deur Living Waters of Hope geld in te samel vir barmhartigheidswerk. Hennie vertel byvoorbeeld van ’n gholfdag saam met die Ernie Els-stigting vir Outisme wat buitengewoon suksesvol was.
Intussen lewer die gemeente op verskeie maniere hulle bydraes. Onder meer in die vorm van klere.
Alma Fourie vertel dis nie net lidmate wat klere bring nie. Hulle vra ook hulle familie om ou klere vir die kerk te gee. Dit word dan netjies gesorteer volgens soorte. Sweetpakke kom in een krat. Dennimbroeke in ’n ander. Daar is nog een vir langmouhemde vir mans, een vir kortmouhemde, een vir skoolklere en nog ’n rits ander.
Dit word gebêre in Tabitahuis, genoem na die vrou van Handelinge 9 wat baie liefdadigheid bewys het. Tabitahuis was ’n vraghouer wat vroeër gedien het as kantoor op ’n bouperseel, maar danksy Alf Levin nou op Wilgespruit se parkeerterrein staan.
Al die kratte met klere word in een vertrek in die vraghouer gebêre. Die vertrekkie langsaan is die boetiek. Daar hang die mooiste en beste klere aan hangers.

’n Vrou bekyk ’n bloesie by Wilgespruit se maandelikse klereverkoping. Foto: Neels Jackson

Rande rol in by ‘Jumble Sale’ 
Een maal per maand, op die eerste Vrydag ná betaaldag, word ’n groot verkoping gehou. ’n Banier by die hek van die parkeerterrein adverteer die “Jumble Sale”.
Dan kom ’n aantal vrouelidmate van so 10:00 af om die voorraad uit te pak. Alma stel hulle voor as haar “meisies” wat almal tussen 50 en 60 jaar oud is. “You wish!” antwoord een van hulle. Van hulle is al oor die tagtig, maar hulle bring steeds hulle kant.
Onder die afdak waar die dominees en ander amptenare se karre gewoonlik staan, word ’n dosyn of meer staaltafels opgeslaan. Op elke tafel word een krat se voorraad uitgepak. Twee tafels op die punt dien as betaaltoonbank.
Die pryse is baie laag. ’n Denimlangbroek gaan vir R10. ’n Pak klere kos R50. Dis die hoogste prys wat gevra word.
Die hek word toegehou totdat alles reg is vir die verkoping. Voornemende kopers drom van vroeg af al buite saam. Dikwels is hulle meer as met Kerkbode se besoek, maar die koue het die opkoms uitgedun.

Jacob Hlongwane glimlag breed oor die goeie klere wat hy goedkoop te koop kry. Foto: Neels Jackson

Jacob Hlongwane kry voorkeurbehandeling. Omdat hy in ’n rolstoel is, word hy binne toegelaat voordat die hekke oopgemaak word. As die groot stormloop van kopers begin, sukkel hy met sy rolstoel om tussen die tafels te beweeg.

Hy vertel dat hy gebore is met klein beentjies wat nie funksioneel is nie. Dat hy in ’n rolstoel sit, maak dit vir hom moeilik om ’n taxi te gebruik, maar dit is tog wat hy die oggend gedoen het. Hy het van taamlik ver af – “anderkant Kagiso” – gekom om vir hom klere te kom koop. Hier kry hy “goeie klere goedkoop”, sê hy, en voeg by: “Dit beteken baie vir ons.”

Hy soek ’n armvol klere uit, en omdat daar ’n netjiese dashemp by is, kry hy ’n das verniet. Hy glimlag breed.
Die kopers se stories verskil van mekaar. ’n paar van die vroue sê hulle kom koop voorraad om weer te verkoop. Hulle het nie werk nie, maar die klere wat hulle hier koop, bied aan hulle die moontlikheid om ’n klein besigheidjie van hulle eie te bedryf.
Ander kom koop vir hulleself. Een vrou vertel dat sy baie mooi uitsoek, want sy het net werk vir een dag per week. Daarom het sy min geld om te bestee.
Alma Fourie vertel dat hulle op ’n goeie dag R5 000 met die verkoping kan insamel. Ander dae is dit minder, maar met tien verkopings per jaar, samel hulle meer as R30 000 in. Dit word weer vir ander uitreikprojekte gebruik. Dit sit weer vir ander mense kos in die maag.
Want vir Wilgespruit is Jesus se oproep “Volg My” sleutelwoorde. Vir hulle beteken dit om nuut te reis, om daar waar hulle geplant is, ’n verskil te maak.

Gemeente omgekrap oor getroude Dietmann se bevestiging

Nuus

’n Week ná die NG gemeente Stellenberg ds Philipp Dietmann as tentmakerleraar bevestig het, het die Tafelberg-gemeente in Kaapstad ’n pleidooi gerig dat daar vir dié gemeente gebid word en ook die breër kerkverband “op te roep tot bekering”.

“Dit is duidelik uit die Skrif dat daar deur die eeue heen, vanweë die gebrokenheid van die menslike natuur, valse leerstellings (1 Tim1:3-4), onsedelikheid (1 Kor 5:1-5), egbreuk, homoseksualiteit, dronkenskap, kwaadpratery, geldgierigheid en bedrog (1 Kor 6:9-11), slegte begeertes (Kol 3:5-10), losbandigheid (Ef 4:17-19), vals leraars (2 Kor 11:13-15) ensovoorts in die kerk van die Here voorgekom het,” lui ’n uittreksel uit ’n wydlopende verklaring wat ook op die gemeente se Facebookblad geplaas is. “Die enigste wyse waarop die apostels en die profete van ouds hierdie deformasie in die kerk geadresseer het, was deur die onverpoosde prediking van die onvervalsde Woord van God.”

Volgens die Facebook-plasing van Tafelberg gemeente is die verklaring gemaak “teen die agtergrond van die algemene teologiese en kerklike verval binne die NG Kerk en spesifiek na aanleiding van die onlangse gebeure by NG Stellenberg waar ’n man – wat met ’n ander man “getroud” is – as leraar bevestig is.” 

Ds Why Duvenhage, wat Dietmann se bevestiging op 14 Julie gelei het, het tydens die diens genoem die gemeente was deurgaans daarvan bewus dat Dietmann in ’n selfdegeslagverbintenis is. “Hy (Dietmann) is onlangs ook getroud,” het Duvenhage gesê. By dieselfde geleentheid het die ringsverteenwoordiger, dr Francois Swart, laat hoor: “Ek wil vir Stellenberg-gemeente sê, julle liggie skyn baie helder in die Ring van Durbanville. Elke lidmaat moet dit weet. Die besluite wat julle neem, kyk ons na op.” 

Kirstein Combrink, die kerkraadleier by Tafelberg-gemeente, het gesê die gemeente “wil nie ’n negatiewe ding dryf” met hierdie standpuntinname nie. “Dis een van die belangrikste goed in die kerk, om eenheid te bewaar,” het die leier van die raad, wat uit nege lede bestaan, op 7 Augustus aan Kerkbode gesê. Volgens Combrink is selfdegeslagverhoudings iets wat tweespalt veroorsaak. “’n Mens verstaan nie altyd hoe die Heilige Gees ’n mens so verskillend kan leer uit die Bybel nie … Dat mense nie konsensus kan kry nie.” 

Hy is bekommerd daar steek meer daaragter. “Dis dalk die punt van die ysberg, dat Skrifuitleg en -verklaring aangewend word om mense se eie behoeftes te bevredig. Dis wat ons seermaak,” aldus Combrink, wat namens die gemeente met 120 lidmate en leraar dr Chris Saayman, gepraat het.

’n Tuiskoms vir ‘gemeenteseun’ en leraar kry vrede ná worsteling

Nuus

“Dit is die grootste geskenk dat ek met my héle storie welkom is. Julle is vir my ’n tuiskoms.”

Met dié woorde het Philipp Dietmann sy eerste preek as tentmakerleraar by die NG gemeente Stellenberg begin.

Ds Why Duvenhage, wat Dietmann se bevestiging tydens die gemeente se oggenddiens op 14 Julie gelei het, het uitgebrei oor Dietmann se “storie” en erken dat hy as leraar met die besluit geworstel het.

“Ons as gemeente was deurgaans daarvan bewus dat Philipp in ’n selfdegeslagverbintenis is. Hy is onlangs ook getroud,” het Duvenhage vanaf die kansel in ’n vol kerkgebou in die noordelike voorstede van Kaapstad gesê.

Nog ’n leraar by die gemeente, ds Callie Visagie, het by navraag Dietmann as “gemeenteseun” se diep betrokkenheid die afgelope 13 jaar by die gemeente beklemtoon. “Philipp is tans ’n finansiële raadgewer en is as tentmaker na die gemeente beroep met spesifieke opdrag die meditatiewe dienste,” het Visagie verduidelik.

Duvenhage het met omsig oor dié nuutjie vir die gemeente gepraat. “Vriende, ons koop in op Philipp Dietmann as geïntegreerde, totale mens. Ek wil dit definieer. Mens van God. Verloste mens van God. Geroepe dienaar van Jesus Christus. Dit is wat hom definieer. En ons wil nie toelaat dat een aspek van sy menswees eensydig (beklemtoon) moet word nie.”

Philipp kry vandag ’n “upgrade” vanaf proponent na dominee,” het ds Why tydens ’n ligte oomblik gesê. Foto: Le Roux Schoeman / Kerkbode

Duvenhage het ook oor sy eie pad met die besluit gepraat: “Vriende, ons is bewus daarvan dat dit vreemd is. Dit is nie maklike goed waarmee die groter kerk op hierdie stadium worstel nie. En dat baie ook hier by ons groot spronge moet maak om dit te kan verstaan en dit op ’n manier ook te kan aanvaar. Ek self, as ’n meer behoudende persoon, moes ook groot spronge in dié verband maak,” het Duvenhage gesê. “Ek het met Philipp en my kollegas gedeel dat ek met tye geworstel het hieroor … spesifiek hieroor. En hoe die Here, op ’n wonderlike manier, dan ook vir my vrede gegee het en leiding gegee het dat ek dit op hierdie dag met my hele hart kan ondersteun,” aldus Duvenhage. (Luister na ’n uittreksel uit Duvenhage se boodskap by die YouTube-skakel hieronder.) 

Meer as 20 dominees het daarna op uitnodiging na vore gekom en Dietmann die hande opgelê. “Waar daar liefde en deernis is vir mense, daar is God,” het Dietmann twee keer van die kansel af gesê tydens sy preek uit Lukas 13.

Van die sowat 700 afgevaardigdes by die Wes-Kaaplandse sinode, wat in Mei vanjaar plaasgevind het, sou Dietmann herken het uit sy deelname by daardie geleentheid tydens ’n sessie oor die wyse van gesprekvoering oor homoseksualiteit in die kerk.

Op ringsvlak is hy Sondag verwelkom deur dr Francois Swart. “Ek wil vir jou kom sê, dis ’n wonderlike ding wat hier gebeur. Ek wil vir Stellenberg-gemeente sê, julle liggie skyn baie helder in die Ring van Durbanville. Elke lidmaat moet dit weet. Die besluite wat julle neem, kyk ons na op. Julle dominee moet baie moed bymekaarskraap om te praat uit sy hart uit. Dit is opwindende tye in die NG Kerk. Baie lidmate vra dalk hoekom. Philipp, jy is deel van die antwoord,” het Swart gesê.

“Ons kan almal waar ons is God se liefde vir mense wys. Ons kan dit oor grense waag,” het ds Philipp Dietmann tydens sy preek laat hoor. Foto: Le Roux Schoeman

Durbanville-ring is een van die grootste in die kerkverband, met byna 30 predikante, waaronder ds Louis van der Riet, wat vroeër vanjaar na Parke-gemeente beroep is en saam met Dietmann by die afgelope sinode oor die gay-kwessie gepraat het.

Die NG gemeente Clarens se kerkgebou. Foto: Dons Kritzinger

Kiek jou kerkgebou: In son en sneeu

Streeknuus

Kerkbode het interessante “voor”- en “na”-fotos van twee gemeentes se kerkgeboue ontvang.

Dons Kritzinger, afgetrede predikant en lidmaat van die NG gemeente Clarens, laat weet: “Ja, soms sneeu dit hier. Maar meestal skyn die son.” Hy vertel ook die kerkgebou is in 1936 ingewy. “Die gemeente het aanvanklik in ’n sinkgeboutjie bymekaargekom terwyl hulle eers ’n mooi sandsteenkerkie vir die NG Sendingkerk in Kgubetswana gebou, en daarná die plaaslike Metodiste gehelp bou het aan húlle kerkgebou” sê Dons.

Klik hieronder op die pyltjie en skuif na links of regs om Clarens-gemeente se kerkgebou in sneeu en son te sien.

Riekie Valicek, wat as diaken op die NG gemeente Triomf in Sophiatown se kerkraad dien, het foto’s van die bouterrein in die 70’s, maar ook hoe die kerkgebou vandag lyk, gestuur. “Die kerkgebou is op 4 Oktober 1975 in gebruik geneem. Voor dit het die gemeente gebruik gemaak van die ou Triomf Laerskool (nou Genl Christiaan de Wet Laerskool) se skoolsaal,” sê Riekie.

Sy dink ook terug aan ’n tragiese voorval: “’n Hartseer dag wat altyd deel van ons kerk se geskiedenis sal bly, is die talle kinders van Die Hoërskool Vorentoe wat in die Westdene-busramp in 1985 omgekom het. Meeste van die kinders en hulle gesinne was lidmate van ons kerk en is begrawe uit ons kerk. Van die ouers sit vandag nog in ons kerkbanke.”

Klik weer hieronder op die pyltjie en skuif na links of regs om die kontras tussen die bouterrein en kerkgebou, soos hy vandag lyk, te sien.

‘Dis ’n wonderwerk,’ sê oom Bonus (93)

Artikels

Op 93 is oom Bonus Willemse so opgewonde soos ’n kind.

Hy het ’n jaar of wat gelede die Audio-Bybel ontdek en kan nie uitgepraat raak oor die moontlikhede wat dit bied nie. “Dis ’n wonderwerk, hoor,” verklaar hy.

In sy hart was oom Bonus van vroeg af ’n evangelis. In sy middel twintigs het hy ’n twee jaar lange sendingkursus in Nederland gedoen, maar sy loopbaan het uiteindelik in die onderwys in swart gemeenskappe gelê.

Vir hom was dit altyd ’n vraag hoe hy mense kan kry om Jesus Christus as saligmaker te aanvaar. Soveel van die mense in gemeenskappe waar hy gewerk het, kon nie lees nie. Wat help dit dan om vir hulle ’n Bybel te gee?

Maar met ’n Audio-Bybel kan hulle luister hoe iemand die Bybel in perfekte Zoeloe voorlees. Of Xhosa. Of Ndebele. Of water taal ook al.

En dit werk eenvoudig. Daar is niks op die instrument geskryf wat iemand hoef te lees nie. Net ’n paar simbole wat hulle moet verstaan. Boonop het dit agterop ’n sonkragpaneeltjie waardeur dit herlaai kan word. Jy sit hom net ’n uur of wat in die son, dan kan jy weer ure lank na die Bybel luister.

Oom Bonus was so opgewonde oor die Audio-Bybel, dat hulle in hulle aftree-oord in Pretoria ’n fonds gestig het sodat elke werker ’n Audio-Bybel kry. Sy enigste ideaal vir die die res van sy lewe, so verklaar hy, is dat hierdie Audio-Bybels grond vat en so ver moontlik versprei word.

Self kan hy egter nie meer vreeslik baie doen nie. “Ek is 93,” sê hy. Hy beweeg met moeite en woon nie eens meer Sondae die eredienste by in die NG gemeente Lynwoodrif waar hy lidmaat is nie.

Maar waar hy kan, vertel hy mense van die Audio-Bybel. “Dink aan die moontlikhede,” sê hy telkens.

Hy dink byvoorbeeld aan soveel pastore van onafhanklike kerke wat nie self kan lees nie. Dan gebeur goed soos dat hulle hulle mense met insekdoder spuit of laat gras eet of ander vreemde goed laat doen.

’n Mens moenie hulle probeer bestry nie, sê oom Bonus. Jy moet met hulle vriende maak en vir hulle ’n Audio-Bybel gee. Dan kan hulle dit vir hulle gemeente speel. Die volume kan verstel, sê oom Bonus. As jy hom hard stel, is dit goed genoeg dat klein saaltjie vol mense daarna kan luister. ’n Mens kan dit deur oorfone of oor ’n luidspreker speel.

“Sulke kerke het duisende volgelinge. Dink net watter impak dit kan hê.”

Daar is soveel plekke en soveel geleenthede waaraan oom Bonus kan dink. Plekke en geleenthede waar ’n mens ’n Audio-Bybel kan gee.

“Is dit nie een van die heel beste goed om te doen nie?” wil hy weet.

Gesonde of sieklike selfliefde?

Artikels

Deurgaans in my pastorale berading wanneer ek mense wys op hul gevoelens van  minderwaardigheid en innerlike afsku en aanbeveel dat hulle hulself behoort lief te hê, is die beswaar:  “Jy mag mos nie jouself liefhê nie, dis egoïsme.” Of: “’n Mens moet altyd die minste wees, jy moet jouself offer / opoffer.”

Dié gedagterigting het ’n lang geskiedenis in ons kerklike tradisie. Augustinus het geglo dat al ons dade uiteindelik deur selfsug gedryf word; Calvyn het selfliefde ’n “pes” genoem; die teoloog Paul Tillich het “natuurlike liefde” as paradoksaal bestempel; Sigmund Freud het dit wedersyds uitsluitend genoem: dit rym nie. Die vroeë kerkvaders het hulle nie juis besig gehou met ’n besinning oor die liefde nie. Hulle was te besig met die worsteling  oor dogma en belydenisskrifte.

Dis een van die redes vir die verwarring oor en gebrekkige insig in selfliefde.  Dit is beskou  as egoïsme en verwar met die opdrag om jouself lief te hê. Gesonde selfliefde is nie onderskei van, en is verwar  met,  sieklike selfliefde.

Dit is die sielkunde en filosofie wat die teologie en ons geloofslewe moet help om dié onderskeiding in te sien. Die psigoanalitiese skool van die objekrelasies vestig die aandag op twee faktore wat reeds in die ontwikkeling van die baba teenwoordig is: verwerping en aanvaarding, asook die moeder en die vader se onderskeie rolle in dié verband. Dis die moeder wat in die eerste  dae, weke en maande onvoorwaardelike aanvaarding aan die kleinding bewys. Sy is die een wat hom of haar teen die bors koester, ondersteunende liefdeswoordjies fluister, opgewonde raak oor die eerste woordjie of tree.  In hierdie eerste onvoorwaardelike aanvaarding leer die kleingoed om hulself te aanvaar. Dit is die begin van selfliefde.

Die filosoof Martin Heidegger bied ’n rigtingwyser oor gesonde selfliefde wanneer hy sê dat oor die mens nie wetenskaplik of tegnologies gepraat moet word nie, maar poëties, in digterlike terme. “Mooi is die mens en die mens is mooi” stel die digter Breyten Breytenbach dit in sy nuwe digbundel. Die Ou Testamentikus Walter Brueggemann sê die verwysing in Gen. 1: 31 (“Toe het God gekyk na alles wat Hy gemaak het en dit was baie goed”) was nie ‘n etiese (verkeerd of reg) uitspraak  nie, maar ’n kunssinnige uitspraak: Die mens is mooi gemaak!

Dit is gesond om jouself lief te hê. Jy ervaar dat jy aanvaar word.

Volgens die objekrelasiesdenke is die vader se liefde, in onderskeiding van dié van die moeder, voorwaardelik: Hy eis die regte gedrag, korrekte beginsels en wette. Vele Christene beleef God vandag nog as ’n streng Vader. Calvyn het graag na God as ’n regter verwys. Die reëls van die hof geld ook vir die geloofslewe: Jy word voor die Regter gedaag, skuldig bevind en gevonnis. Verwerping vind plaas.

Uiteindelik het ons die mens wat hom- of haarself minag. Ten diepste is dit wat sieklike selfliefde is. Dit is uiteraard ook selfsugtig. Jy stel jy nie belang in die ontwikkeling en welwese van die ander nie. Alles sentreer net om jouself.

Heidegger werp met sy verwysing na “Sorge” (’n aktiewe strewe) meer lig op wat die liefde is. Volgens hom is net iemand met gesonde selfliefde daartoe in staat. By so iemand is daar ’n aktiewe strewe na die ontwikkeling en vreugde van die ander. Meister Eckhardt beweer: “Indien jy jouself liefhet, het jy alle ander mense net so lief.”

Dis ’n interessante  ̶  selfs ontstellende  ̶  oefening  om te toets wat ons houding jeens ons medemens is. Word dit gedryf deur gesonde of sieklike selfliefde?

  • Dr. Kobus Anthonissen is ’n psigoanalitiese pastor en skrywer van die onlangse boek “Dansend met die Lewe’’.
HELDER is ‘n splinternuwe musiekblyspel gebaseer op die verhaal van Josef in die Bybel.

LUISTER: Gemeente skyn Helder … en deel met ander

Streeknuus

Die NG gemeente Tygerpoort in Pretoria spog met ’n nuwe, unieke musiekblyspel waarin Anna Davel en Pierre Breytenbach rolle vertolk.

Die blyspel, getiteld Helder, is losweg gebaseer op die Josef-verhaal in die Bybel. Dit het ’n hedendaagse gevoel wat afspeel in ’n “nuwe wêreld” van straatbendes, weeskinders en weldoeners, luidens ’n verklaring op die gemeentewebwerf.

Luister hieronder na die titelsnit. Of laai die mp3 gratis af deur HIER te klik.

Besoek www.ngtyger.com/helder  vir meer inligting oor die stuk wat vanaf 22-24 Augustus opgevoer word.